Ngày 5/2, VOA Tiếng Việt đưa tin: “Nhóm nhân quyền: Việt Nam đàn áp xã hội dân sự có hệ thống, vi phạm hiệp định EVFTA”.
VOA cho biết, trong thông cáo chung hôm 4/2, Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền (FIDH), Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam (VCHR), Đoàn kết Công giáo Toàn Cầu (CSW), và Nhân chứng Toàn cầu (Global Witness) đánh giá rằng việc chính phủ Việt Nam đàn áp một cách có hệ thống các tổ chức, và các nhà đấu tranh bảo vệ sự phát triển bền vững, đã vi phạm trầm trọng Hiệp định Thương mại Tự do Liên hiệp châu Âu – Việt Nam (EVFTA), có hiệu lực từ tháng 8/2020.
VOA dẫn lời bà Gaëlle Dusepulchre, Phó Giám đốc Ban Kinh doanh, Nhân quyền và Môi trường của FIDH, nêu ý kiến trong thông cáo:
“Chính phủ Việt Nam đang giam cầm những cá nhân bày tỏ quan ngại chính đáng về việc bảo vệ môi trường, các vi phạm quyền lao động và quyền đất đai, cũng như tác động xã hội – kinh tế của các dự án cơ sở hạ tầng và đầu tư.”
“Cuộc đàn áp này không thể chấp nhận được, và còn làm suy yếu việc giám sát hiệu quả các điều khoản phát triển bền vững của EVFTA”.
VOA cũng dẫn lời bà Ỷ Lan Penelope Faulkner, Chủ tịch VCHR, nhấn mạnh:
“Đã đến lúc EU phải ràng buộc Việt Nam chịu trách nhiệm về những hành vi vi phạm trắng trợn hiệp định thương mại. Các nhà bảo vệ nhân quyền Việt Nam phải được an toàn, và tự do khi họ yêu cầu chính quyền có trách nhiệm giải trình, và đứng lên bảo vệ cộng đồng mình”, vẫn lời bà Ỷ Lan.
VOA cho hay, vẫn theo thông cáo chung, các tổ chức nộp đơn khiếu nại ước tính rằng có rất nhiều người bảo vệ quyền môi trường, đất đai và lao động hiện đang bị giam giữ một cách tùy tiện tại Việt Nam. Đơn khiếu nại ghi lại khoảng 40 trường hợp tiêu biểu đang phải chịu án tù, từ 3 năm rưỡi đến 20 năm vì hành động ủng hộ sự phát triển bền vững.
Thông cáo nêu một số nhà hoạt động hiện vẫn đang phải đối mặt với những hậu quả, do công việc trực tiếp của họ liên quan đến EVFTA, như nhà báo Phạm Chí Dũng, luật sư môi trường Đặng Đình Bách.
VOA cho biết bà Beate Beller, nhà vận động thuộc Global Witness, đưa ra quan điểm: “Chúng tôi cực lực lên án việc bắt giữ và bỏ tù những người bảo vệ đất đai và môi trường ở Việt Nam, đây dường như là một phần của mô hình hình sự hóa đáng lo ngại được thiết kế để trừng phạt họ vì hoạt động bảo vệ môi trường và nhân quyền của họ”.
Theo VOA, các tổ chức này đồng thanh kêu gọi chính quyền Việt Nam “chấm dứt mọi hành vi quấy rối, đe dọa” những người bảo vệ này, và trả tự do cho những người vẫn đang bị giam giữ ngay lập tức và vô điều kiện.
Nhóm kêu gọi rằng EU phải đảm bảo duy trì các tiêu chuẩn nhân quyền, và môi trường cao nhất trong giao dịch thương mại với Việt Nam.
VOA cho biết thêm, hôm 8/1, nghị viên EU Jonas Sjöstedt đã chất vấn vai trò giám sát của Uỷ ban châu Âu về việc thực thi EVFTA. Ông cho rằng EVFTA, có hiệu lực từ 4 năm trước, đã tạo ra các cơ hội kinh tế, nhưng những tiến bộ của Việt Nam về quyền lao động, điều kiện làm việc và tiêu chuẩn môi trường còn chậm, “đe dọa nền tảng đạo đức” của hiệp định thương mại EU -Việt Nam.
“Những người bảo vệ nhân quyền, các nhà báo và các nhà hoạt động ôn hòa vẫn đang phải đối mặt với sự kiểm duyệt, bắt bớ và đàn áp. Ngoài ra, xu hướng đàn áp xuyên quốc gia ngày càng tăng đối với công dân Việt Nam ở nước ngoài đang khiến mọi việc trở nên tồi tệ hơn”, ông Sjöstedt nhận xét.
Ông cũng yêu cầu làm rõ vai trò giám sát ủy ban, trong việc thực hiện các tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, và những trở ngại của quốc gia này đối với quyền tự do lập hội.
Hoàng Anh – thoibao.de
